Jak wiemy twórcą miedzynarodowego języka esperanto był sławny lekarz dr Ludwik Zamenhof (1887), i być może dlatego od początku ruchu esperanckiego w szeregu pionierów znajduje się liczna grupa medyków. W 1908 podczas 4-go Światowego Kongresu Esperanto polski lekarz dr Wilhelm Róbin zaproponował założenie związku o nazwie „Tutmonda Esperantista Kuracista Asocio" (TEKA) – Ogólnoświatowy Związek Lekarzy Esperantystów. Róbin był ważną osobistością w Polsce. Już w 1893 roku wspólnie z innymi kolegami założył pierwsze koło esperanckie w Warszawie. Przez pewien czas dr Róbin redagował czasopismo "Kuracisto" (Lekarz) i zachęcił do esperanta bardzo wpływowe osoby. Dr Róbin był także współpracownikiem "Enciklopedio de Esperanto" (Encyklopedii Esperanto). Swój pierwszy rocznik TEKA wydała w 1909 r. z przedmową dra Zamenhofa, z pełną listą 19 krajowych konsuli, 41 miejskich przedstawicieli i 421 członków. Podczas wspaniałego esperanckiego kongresu w 1910 r., w Budapeszcie odbyła się sesja medyczna ruchu esperanckiego zorganizowana przez Zarząd TEKA. Był to zalążek późniejszych Medycznych Konferencji Esperanckich. Pierwsza wojna światowa zlikwidowała aktywne działanie Związku. Po wojnie znów ożywiła się aktywność medyków esperantystów. Na uznanie zasługuje zwłaszcza działalność następujących kolegów jak: Kalocsay, Mezei, Sós, później Bulyovszky, prof. Odo Bujwid (UJ Kraków), prof. J. Vanverts, dr P. Kempeneers, prof. S. Nishi, dr M. Blasberg. Ważnym wydarzeniem z okresu od 1923 r. było wydanie opracowania pt.: „Esperanta Teknika Medicina Vortaro” – Esperanckiego Technicznego i Medycznego Słownika autorstwa Maurice Briquet. Po drugiej wojnie światowej na szczególną uwagę zasługuje działalność ruchu esperanto w Japonii i krajach Europy wschodniej. Japońscy medycy esperantyści wydali pierwsze czasopismo medyczne w języku esperanto pod tytułem: „Medicina Revuo”. Redaktorem był dr M. Suzuki, profesor Uniwersytetu Tiba. Pismo to stało się z czasem ważnym periodykiem medyków esperantystów, a współcześnie wydawane jest pod tytułem „Medicina Internacia Revuo” przez Ośrodek im. Dr Shinoda w Krakowie pod miedzynarodową redakcją: Włodzimierz Opoka (redaktor naczelny), prof. dr Stanisław Majewski, dr Imre Ferenczy, prof. dr Stevens T. Norvell, dr István Hegyi, dr Hein Wernik. Pismo ma charakter czasopisma naukowego i rozprowadzane jest do kilkudziesięciu krajów świata. Podczas 40 Światowego Kongresu Esperantystów (Universala Kongreso) w 1955 wybitny japoński lekarz ginekolog dr Hideo Shinoda wraz z innymi kolegami przedstawiał swoje techniki operacyjne, które później w języku esperanto prezentował w USA i wielu krajach europejskich. Zgodnie z propozycją dra Shinoda w 1961 podczas UK w Harrogate (Anglia) uczestnicy spotkania TEKA jednogłośnie zdecydowali o zmianie nazwy Związku. Od tego czasu nowa nazwa to: „Universala Medicina Esperanto-Asocio” (UMEA) Światowy Medyczny Związek Esperancki. Nowy statut Związku przewidywał członkostwo nie tylko lekarzy, ale wszystkich zawodów związanych z ochroną zdrowia, czyli obejmujących wszytkie dziedziny medycyny, a także farmacji i weterynarii.

W latach 70-tych nastąpił znaczny postęp esperanckiego ruchu medyków w krajach Europy wschodniej, zwłaszcza w Bułgarii, na Węgrzech, w Polsce oraz Czechosłowacji i NRD. Dla medyków esperantystów z krajów Europy Wschodniej, gdzie w ówczesnych czasach wyjazdy zagraniczne były utrudnione, znajomość języka esperanto i działalność Związku stwarzała znaczne możliwości wyjazdów zagranicznych do krajów Europy zachodniej, które to kontakty pozwalały na nawiązywanie współpracy międzynarodowej. Dr Hideo Shinoda założył fundację dla wspierania ruchu esperanckiego wśród medyków oraz wydawania czasopisma naukowego „Medicina Internacia Revuo”. Ustanowił UMEA-Premię za dorobek naukowy i najlepsze artykuły publikowane w MIR. Wyróżnienie składa się z pamiątkowego medalu wykonanego ze srebra i premii pieniężnej. Pierwszymi nagrodzonymi byli dwaj węgierscy lekarze: dr I. Hegyi kaj dr J. Török podczas 59-go UK – Universala Kongreso (Światowego Kongresu) w Hamburgu. W czasie 63-go UK w miejscowości Varna w 1978 r. obchodziliśmy 70-lecie założenia naszego Związku. Tu również najaktywniejsi członkowie UMEA otrzymali UMEA-Premię. Lauratami tego prestiżowego wyróżnienia są również koledzy z Polski dr W. Opoka (1987) za prezentacje prac naukowych z dziedziny nauk farmaceutycznych na naukowych konferencjach esperanckich oraz prof. dr S. Majewski (1997) za cykl oryginalnych prac z zakresu implantologii opublikowanych w MIR. Na uwagę zasługuje również fakt, że w Akademii Medycznej im. M. Kopernika działało założone jako pierwsze w Polsce Koło Esperanckie studentów medycyny i farmacji, które przy współpracy z dr Józefem Terczyńskim (Kierownikiem Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych AM) zorganizowało lektorat języka esperanto prowadzony przez znaną esperantystkę mgr Lidię Ligęzę. W roku 1980 odbyła się również pierwsza fachowa praktyka studencka, którą zorganizował dla studentki Akademii Medycznej w Krakowie Jolanty Pytko w miejscowości Yamagata (Japonia) dr Hideo Shinoda. Odtąd wielu studentów Akademii Medycznej brało udział w licznych międzynarodowych konferencjach odbywających się w różnych krajach w języku esperanto. Kolejnym ważnym wydarzeniem było zainicjowanie Międzynarodowych Medycznych Konferencji Esperanckich. Dr Imre Ferenczy (Węgry) oraz w tamtych czasach student Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej im. M. Kopernika w Krakowie Włodzimierz Opoka opracowali plan organizacji cyklicznych konferencji naukowych medyków esperantystów. W dniu 16 listopada 1976 r. zostało podpisane porozumienie pomiędzy przewodniczącym Rady Uczelnianej Socjalistycznego Związku Studentów Polskich Markiem Filipkiem, w obecności W. Opoki prowadzącego Studenckie Koło Esperanckie, a Universala Medicina Esperanto-Asocio reprezentowanym przez jej Sekretarza dra Imre Ferenczy (pełniącego tę funkcję po krakowskiej lekarce dr Marii Jarnuszkiewicz). Pierwsza Międzynarodowa Medyczna Konferencja Esperancka (Internacia Medicinista Esperanto-Konferenco) odbyła się w Krakowie w roku 1977, dzięki wszechstronnemu wsparciu ówczesnego Rektora Akademii Medycznej im. M. Kopernika J. M. Prof. dr hab. med. Tadeusza Popieli. Zaangażowała się w tę sprawę Rada Uczelniana SZSP, a szczególnie ówczesna studentka Wydziału Lekarskiego Sabina Szymik, wiceprzewodnicząca RU SZSP. Prorektor prof. dr hab. Leszek Krówczyński w dniu 28 maja 1977 r. przyjął dra Imre Ferenczy, Sabinę Szymik oraz Włodzimierza Opokę – Przewodniczącego Studenckiego Koła Esperanckiego, celem ustalenia szczegółów organizacyjnych planowanej pierwszej Konferencji. Pierwsza konferencja w Krakowie odbyła się z dużym sukcesem. Uroczyste otwarcie oraz obrady odbywały się w Auli Nowodworskiego przy ul. Anny 12. Z 8 krajów przybyło 58 uczestników, którzy w ciągu 5 dni przedstawiali swoje referaty, spotykali się z miejscowymi lekarzami, odbywali wycieczki do Oświęcimia i Wieliczki oraz zwiedzali Kraków. Podczas uroczystego otwarcia Konferencji zostało przeczytane poniższe przesłanie skierowane do jej uczestników: Yamagata, 23 kwiecień 1977 „Do szanownych i drogich uczestników, którzy przybyli z różnych krajów, aby wziąć udział w Międzynarodowej Medycznej Konferencji Esperanckiej w Krakowie. Bardzo żałuję, że nie mogę uczestniczyć w Waszej Esperanckiej Konferencji i spotkać się z Wami osobiście. Mimo, że dotychczas nie odwiedziłem miasta Krakowa, nie mogę nie wspomnieć drogich nazwisk naszych dwóch już nie żyjących pionierów z Krakowa, którzy bardzo wpłynęli na mnie, gdy byłem młodym lekarzem – prof. Odo Bujwid i dr Maksymilian Blassberg. Prof. O. Bujwid, który urodził się w 1857 r., pionier bakteriologii i profesor Higieny Uniwersytetu w Krakowie w 1893 r., już w 1927 r. był Honorowym członkiem TEKA (związek przed UMEA) i wiernym członkiem naszego Związku. Dr M. Blassberg, który urodził się w 1875 r., lekarz internista żyjacy długo w Krakowie już w 1926 r. jako Przewodniczący TEKA zawsze aktywnie prowadził nasz związek. Obecnie wspominając obu niezapomnianych pionierów z Krakowa, oczekuję pełnego sukcesu Esperanckiej Konferencji w Krakowie, a także serdecznie pozdrawiam wszystkich kolegów uczestniczących w Konferencji. Po koleżeńsku i z przyjaźnią Dr Hideo Shinoda, Honorowy Przewodniczacy UMEA” Na zakończenie konferencji w Krakowie Zarząd UMEA postanowił, że Konferencje takie będą odtąd organizowane co dwa lata w różnych krajach – przy czym co dziesięć lat w Polsce (Krakowie). Kolejne Konferencje IMEK odbyły się: 1977 Kraków Polska 1979 Hődmezővásárhely Węgry 1981 Ruse Bułgaria 1983 Poprad Czechosłowacja 1985 Schwerin NRD 1987 Kraków Polska VI Konferencja IMEK odbyła się w 1987 r. w Krakowie i była najbardziej imponującą z dotychczasowych. Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego był doc. dr hab. med. Stanisław Majewski, a patronem honorowym prezydent Miasta Krakowa Tadeusz Salwa. Część naukowa Konferencji podczas której wygłoszono ponad 20 referatów z dziedziny medycyny, stomatologii i farmacji odbyła się w Instytucie Pediatrii AM. Uczestnicy Konferencji, którzy w rekordowej ilości reprezentowali wszystkie kontynenty mieli też okazję zapoznania się z osiągnięciami polskiej medycyny podczas licznych spotkań w jednostkach Akademii Medycznej, a także zwiedzili Kraków i okolicę. Konferencja ta zaowocowała podjęciem współpracy naszych jednostek uczelnianych z wieloma ośrodkami uniwersyteckimi różnych krajów świata (w tym m.in. Australii, Ameryki, Afryki, Japonii i Chin). Z okazji tej Konferencji JM Rektor Akademii Medycznej w Krakowie prof. dr hab. med. Marek Sych ufundował specjalny proporzec wraz z tabliczką pamiątkową wykonaną z mosiądzu, na której umieszczane są nazwy kolejnych miejscowości, w których odbywają się Konferencje IMEK 1989 Kortrijk Belgia 1991 Kowno Litwa 1993 Veszprém Węgry 1995 Ternopil Ukraina 1997 Kraków Polska 1999 Opava Czechy 2001 Osijek Chorwacja 2003 Oradea Rumunia 2005 Plovdiv Bułgaria 2008 Kraków Polska (to 16 Konferencja IMEK z okazji Jubileuszu 100-lecia UMEA- po raz czwarty w Krakowie) Światowy Medyczny Związek Esperancki (UMEA) od chwili powstania ściśle współpracuje z innymi fachowymi organizacjami esperanckimi reprezentującymi różne zawody i stowarzyszenia naukowe oraz uniwersyteckie ośrodki medyczne. Szczególnie ożywiona jest współpraca z ISAE (stowarzyszenie naukowców z innych dziedzin niż medycyna) oraz INA (stowarzyszenie zajmujące się naturalnymi metodami leczenia). Znakomicie rozwinęła się współpraca ze Światowym Stowarzyszeniem Yumeiho® (Monda Yumeiho-Societo). Dr Masayuki Saionji doskonale wykorzystał język esperanto do nauki i popularyzacji na świecie swojej techniki masażu oraz ucząc praktycznie swojej techniki masażu Yumeiho®. UMEA wydatnie wspomagała działalność dra Saionji m.in. podczas Konferencji IMEK organizowano kursy metody Yumeiho®. Dr Opoka i Katarina Faragó przetłumaczyli fachowe książki z języka esperanto i wydali w językach narodowych. Obecnie już tysiące ludzi na świecie zna i stosuje praktycznie Yumeiho® dzięki językowi esperanto. Ważnym problemem w początkach działalności medycznego ruchu esperanckiego był brak odpowiednich słowników medycznych w tym języku. Pierwszy słownik medyczny wydał dr Josef Hradil z Czech, było to jednak opracowanie nazbyt skromne jak na potrzeby publikacji i fachowych książek medycznych. Dopiero około 30 letnia praca prof. Dr Saburoo Yamazoe z Japonii zaowocowała w 2001 r. wydaniem epokowego dzieła tj. „Angielsko – Esperanckiego Słownika Medycznego oraz w 2006 r. Esperancko – Angielskiego Słownika Medycznego. Oba słowniki wnikliwie recenzował prof. Stevens T. Norvell z Kanady. Prof. Yamazoe, który zmarł w 2007 w swoje 98 urodziny, po dr Shinoda, zaliczany jest do osób najbardziej zasłużonych dla międzynarodowego ruchu medyków esperantystów. Był on profesorem biochemii Uniwersytetu Gunma w Maebashi, a jego życiową pasją była działalność na rzecz światowego ruchu esperanckiego, gdzie piastował ważne funkcje jako sekretarz generalny UMEA oraz współtwórca i Redaktor Naczelny Medicina Internacia Revuo. Aktualnie obie te funkcje sprawowane uprzednio przez prof. S. Yamazoe pełni dr farm. Włodzimierz Opoka z Krakowa (od 1994 r redaktor naczelny MIR, a od roku 1987 r. Sekretarz UMEA oraz Sekretarz Generalny UMEA do chwili obecnej). Kiedy jeszcze niedawno wydawało się, że we współczesnych czasach, gdzie obserwuje się dominację języka angielskiego jako języka światowego, esperanto przejdzie do historii - to obecnie radością napawa fakt, iż w dobie elektroniki i internetu język esperanto staje się coraz powszechniejszym środkiem komunikacji internetowej. Jak się okazuje jest on często używanym językiem internautów na całym świecie.

D-rino Irena Joliot-Curie Nobel-Premiitino otrzymała Nagrodę Nobla z dziedziny chemii (córka laureatki Nagrody Nobla z fizyki Marii Skłodowskiej-Curie) i dr Hideo Shinoda przed Instytutem Radu w Paryżu w 1955 roku (Francja).